Son zamanlarda özellikle metil alkol ile sahte içki üretimi yapan geni bir güruh var. Bu yazıyı hem ayırt edebilmek hem de nasıl fark edebileceğinizi göstermek için yazdık.
Hazırsanız başlayalım!
Etil alkol, çoğumuzun sadece “alkol” dediğimiz şeyin kimyasal adıdır. Alkol ailesinin en yaygın kullanılan üyesidir. Uçucu, yanıcı ve güçlü bir kokuya sahiptir. Bira, şarap ve alkollü içkiler, insan tüketimine yönelik değişen miktarlarda sadece etil alkol içerir.
Metil alkol ise en basit alkol türüdür ve odun alkolü olarak da adlandırılır.. Kimyagerler onu hafif, uçucu, yanıcı, hafif tatlı ve keskin kokulu olarak tanımlarlar. Onu tatmanızı ve hatta cildinize yaklaştırmanızı kesinlikle tavsiye etmiyoruz. Çünkü 10 ml kadar küçük miktarlarda bir tadım bile körlüğe neden olabilir ve 100 ml’nin biraz altında bir oranda içerseniz sizi öldürebilir.
Tehlikeye rağmen, metil alkol oldukça ticareti yapılan bir alkol türüdür. Yüzde 40’a kadarı formaldehit gibi diğer kimyasalları yapmak için kullanılıyor. Plastikler, boyalar, tekstil ürünleri, boyalar, yapıştırıcılar, antifriz ve yakıt gibi çok sayıda ürünü üretmek için kullanılır.
Metil alkolün karanlık bir tarafı var. Etil alkolden daha ucuz olduğu ve kolayca temin edilebildiği için, sahte alkollü içkilerin bozuk üreticileri, onu çoğu zaman ölümcül miktarlarda bir katkı maddesi olarak kullanırlar. Şüpheli şişeler nedeniyle metil alkol zehirlenmesi vakaları dünya çapında meydana gelmektedir. Sadece 2020 yılında sahte içkiden (metil alkol kullanılan) Türkiye’de 3 aylık bir zaman zarfı içerisinde 98 ölüm gerçekleşti. Hatta bu sayının yıl bazında 500 olduğu konusunda bir istatistik var.
Metil alkol sağlığımızla oynamak için pusuda bekliyor!
Sahte içki konusunda en büyük sahtekarlık alkol konusunda yapılmaktadır. Çünkü içki üretiminden yüksek maliyet kalemlerinden biri alkoldür. Ölümlere neden olabilen bu sahtekarlık etil alkol yerine metil alkol kullanılmasıyla yapılmaktadır. Bu durum içkili restoranlarda servis edilen içkilerin de bu yolla üretilmesine, yani kaçak içkinin/sahte alkolün masalarımıza gelmesine sebep oluyor. Kaçınılmaz olarak tüketilen sahte içkiler sebebiyle istenmeyen sağlık sorunları ve hatta ölümle sonuçlanan korkunç sonuçlar doğabilmektedir.
Metil alkol (metanol) odun talaşının damıtılmasıyla elde edilir. Doğal olarak hiçbir canlı fermantasyonla metil alkol üretemez. Çok az miktardaki metanol dahi canlı organizma için zehirdir. 25 gram metanol içilirse; insanlarda körlüğe neden olur. Metil alkol endüstriyel kullanımı olan bir üründür. Gıda maddelerinin üretiminde girdi olarak kullanılması kesinlikle yasaktır ve kullanılamaz. Endüstride boya inceltici, teksir makine sıvısı, antifriz, cam temizleyici gibi maddelerin yapımında kullanılır. Saf metanol 1 atm basınçta 64,6oC’de kaynayan akışkan bir sıvı olup, alt taraftan kırmızı, üst tarafa doğru parlak olmayan mavimsi bir alevle yanar. (*)
Önemli!
Metil alkol ve etil alkolün yanarken verdiği renkler gözlemin yapıldığı ortamın ışık durumuna göre değişkenlik gösterebilir. Bu görsel veriler karşılaştırılırken dikkatli gözlem yapılmış olması çok önemlidir. Birden fazla ortamda tekrarlanarak ”görsel sonuçtan” emin olunmalıdır!
İçkilerde bulunan ve bulunması gereken alkol çeşidi etil alkoldür (etanol). Etanol, bitkisel alkoldür. Renksiz ve yanıcı bir kimyasal bileşiktir. Alkollü içeceklerde kullanılan tek alkol türüdür. Ayrıca ilaçlarda da kullanılabilmektedir. Kimyasal formülü C2H6O olup EtOH ya da C2H5OH olarak da ifade edilmektedir. Saf etanol 1 atm basınçta 78,4oC’de kaynamaktadır.
Önemli!
Etil Alkol 78.4 derece ısıda buharlaşır.
Metil Alkol 64.6 derece ısıda buharlaşır. Bu değerler testin/deneyin/gözlemin yapıldığı ısı, yükseklik, basınç gibi farklara bağlı olarak değişkenlik gösterecektir!
Etil alkolün bitkisel hammaddeden elde edilmesinde bir miktar metil alkol de oluşabilir. Ayrıca çeşitli gıda maddelerinde üretim sırasında içerikteki kimyasalların etkileşmesi sonucu etil alkol oluşabilmektedir. Bu nedenle Türk Gıda Kodesi Alkolsüz İçecekler Tebliği’ne göre üretimin doğasından kaynaklı etil alkol miktarı en çok 3,0g/L’dir. Türk Gıda Kodeksi’ne göre alkollü içeceklerden rakıda bulunmasına izin verilen metil alkol miktarı en fazla 150 gr/hektolitre, brendi/ brandy /weinbrandda, en fazla 200gr/hektolitre, üzüm cibresi distilat içkisinde en fazla 1000 gr/hektolitre’den fazla olmamalıdır. Bu miktardan yüksek oranlarda metil alkol içeren ürünler sağlık açısından riskli olarak değerlendirilir.
